18-19. YY.'da Birecik Sancağında İktisadi ve Sosyal Yapı

Stok Kodu:
9789751626233
Boyut:
16 x 24 cm
Sayfa Sayısı:
x+477
Basım Yeri:
Ankara
Basım Tarihi:
2013-12
Kapak Türü:
Karton
Kağıt Türü:
1. hamur sarı
Dili:
Türkçe
0,00
9789751626233
208776
18-19. YY.'da Birecik Sancağında İktisadi ve Sosyal Yapı
18-19. YY.'da Birecik Sancağında İktisadi ve Sosyal Yapı
0.00
Üç bölümden oluşan çalışmamın birinci bölümünde, şehir ekonomisi ve sosyal yapı konusu incelenmeştir. İkinci bölümde mali yapı değerlendirilmiş olup Birecik'in gelir gider yapısı ve performansı ile Tanzimat'a kadar olan süreçteki genel değişim değerlendirilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise Birecik Sancağının, XVIII. yüzyıl boyunca iktisadi ve sosyal yapısını derinden etkileyen tersanecilik ile sancağın bölgesel bir ticari üst haline gelmesini sağlayan nehir taşımacalığı konusu incelenmiştir.
İçindekiler:

ÖNSÖZ
GİRİŞ 1

1 EKONOMİK VE SOSYAL YAPI 7
11 Tarihi Yapı 7
12 Fiziki Yapı 13
13 Demografik Yapı 18
131 Şehir Nüfusu 18
132 Kırsal Nüfus 28
14 Vakıf Yapısı 34
141 Birecik Vakıfları 35
142 Rumkale Vakıfları 37
143 Nizip ve Suruç Vakıfları 38
144 Tanzimat Sonrası Birecik Vakıfları 39
145 Vakıfların Malî Yapıları 42
146 Vakıf Muhasebe Kayıtları 47
147 Vakıflar ve Aşar İhaleleri 51
148 Vakıf Personeli Gelirleri 55
149 Vakıflar ve Sosyal Yaşam 56
15 Ticarî Yapı 59
151 Şehir Ticareti 59
152 Transit Ticaret 63
1521 Transit Ticaret ve İskele Gümrüğü 65
1522 Transit Ticaret ve Karantina Teşkilatı 69
16 Tarımsal Yapı 71
17 Aşiret Yapısı 80
171 Rakka Eyaletinin Aşiret İskânındaki Yeri 80
172 Birecik Aşiretleri 83
1721 Barak Aşireti 83
1722 Baziki Aşireti 86
1723 Suruç Aşiretleri 94
17231 Gökçeöyük Cemaati 95
17232 Berazi Aşireti 97
17233 Şeyhân-ı Abbasiyan Cemaati 105
173 Aşiret Firarları 107
1731 Firar Sonrası Yeniden İskân Teşebbüsleri 109
1732 Aşiretler, Asayiş ve Malî Yapı 111
174 Bozulan Malî Denge ve Asayiş Sorunu 118
1741 Millî Teymur İsyanı, 1791  118
1742 Mültezim Hasan Ağa İsyanı, 1797 120
1743 Aliübeyd Aşireti İsyanı, 1802 121
1744 Fahl Halil İsyanı, 1820 123
1745 Rumkale Voyvodası Bekir Beğ İsyanı ve Birecik Gailesi, 1831-32 123
1746 Mısır Sorunu ve Birecik 125
1747 Zorunlu Askerlik Uygulamasına Tepkiler 127
1748 Çözülemeyen Anaze Aşireti Problemi 129
1749 Asayişin Sağlanmasına Yönelik Tedbirler 131
175 Asayiş Sorununun Sona Ermesi 135
176 Asayiş Sorunu ve Genel Sonuçları 136

2 MALÎ YAPI 137
21 XVIII Yüzyılda Rakka Eyaleti ve Birecik Sancağında Malî Yapı 137
211 XVIII Yüzyılda Genel Olarak Osmanlı Maliyesi 137
212 XVIII Yüzyılda Rakka Maliyesi ve Hazinesi 137
213 XVIII Yüzyıl Rakka Eyalet Gelir ve Giderleri 140
2131 1713 Senesi Gelir ve Giderleri 146
2132 1733 Senesi Eyalet Hazinesi Gelirleri 152
2133 1735-1736 Seneleri Gelir ve Giderleri 157
2134 1739 Senesi Gideri 160
2135 1762 Senesi Geliri 161
214 XVIII Yüzyılda Bütçe Performansı ve Bakayalar 165
22 XIX Yüzyılda Rakka Eyaleti ve Birecik Sancağında Mali Yapıl68
221 Gelir Kaybı ve Mahlul Mukataalar 176
222 Kamu Harcamaları ve Tevziat Uygulamaları 178
223 1846 Senesi Gelirleri 185
23 Birecik Uygulamasında Malikaneler 187
231 Malikanelerin Unvanlara Göre Dağılımı 187
232 Malikanelerin Tek veya Çok Hisseli Olarak İhale Edilmeleri 193
233 Malikanelerin İhale Yerleri 194
234 Malikanelerin Gelir Kaynaklan 195
235 Malîkanecilerden Cebelü Tahsilatı 198
236 Malikane Uygulamasından Doğan Problemler 199
24 Birecik Uygulamasında Tımarlar 202
241 Tımar Tevcihleri 204
242 Tımar Ehlinin Malî Yükümlülükleri 212
2421 Çift Resmi Tahsilatı 212
2422 Cebelü Bedeli Tahsilatı 214
2423 Yoklama Bedeli Tahsilatı, 219
243 Tımar Uygulamasının Geçirdiği Değişiklikler 220
2431 Tımarlılar ve Mısır İsyanı 221
2432 Mansure Süvarilerinin Teşkili 222
2433 Tımarlıların Zaptiye Hizmetine Alınmaları ve Hüccâc-ı Müstâhfız Alaylarının Teşkili 227
2434 Alayların ve Tımarlıların Tasfiye Süreci 230
244 Tımar Uygulamasından Doğan Problemler 234

3 TERSANE VE NEHİR ULAŞIMI 243
31 Birecik Tersanesi 243
311 Osmanlı Döneminden Önce Tersane ve İskele 243
312 Osmanlı Döneminde Tersane ve İskele 245
3121 Tersane Faaliyet Dönemleri ve Yapısal Ko¬numları  249
3122 XVIII Yüzyılda Tersane Faaliyetleri 252
3123 Tersaneye Kereste Temini 254
3124 Tersane Personeli 261
31241 Marangozhane Giderleri 264
31242 Demirhane Giderleri 266
31243 Sair Giderler 267
3125 1733-34 Azerbeycan ve Irak Seferinde Tersane Faaliyetleri 269
3126 Üretim Girdileri ve Tedarik Yerleri 273
3127 Personel Ücretleri 276
3128 Tersanenin Finansmanı 277
3129 Demirci Esnafı Örneğinde Genel İstihdam Yapısı 279
31210 Tersane Faaliyet Dönemlerinde Değişim 283
313 Mühimmat Nakli ve Zahire Organizasyonu 287
3131 Mühimmat Alımı ve Nakli 287
3132 Zahire Organizasyonu 292
31321 Zahire Temini ve Naklinde Birecik'in Konumu 292
31322 Diyarbakır'dan Zahire Şevki ve Bi¬recik'in Konumu 296
31323 Zahire Organizasyonunda Devlet ve Reaya İlişkisi 298
31324 Zahire Organizasyonunun Finans¬manı  305
314 Tersane ve Haberleşme Organizasyonu 307
3141 Birecik Menzilhane Teşkilatının Kuruluşu ve Faaliyetleri 307
32 Birecikte Nehir Taşımacılığı 309
321 Fırat'ta Kayık İşletmeciliği 310
322 Birecik-Basra Taşımacılık Girişimleri 313
3221 İngiltere'nin Teşebbüsleri ve Chesney Projesi 313
3222 Diyarbakır Üzerinden Yapılan Taşımacılık Teşebbüsleri 325
33 Tersane İşletmeciliği ve Nehir Ulaşımının Genel Değerlen¬dirilmesi 328

SONUÇ 331
KAYNAKÇA 343
DİZİN 353
EKLER 357

 

Üç bölümden oluşan çalışmamın birinci bölümünde, şehir ekonomisi ve sosyal yapı konusu incelenmeştir. İkinci bölümde mali yapı değerlendirilmiş olup Birecik'in gelir gider yapısı ve performansı ile Tanzimat'a kadar olan süreçteki genel değişim değerlendirilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise Birecik Sancağının, XVIII. yüzyıl boyunca iktisadi ve sosyal yapısını derinden etkileyen tersanecilik ile sancağın bölgesel bir ticari üst haline gelmesini sağlayan nehir taşımacalığı konusu incelenmiştir.
İçindekiler:

ÖNSÖZ
GİRİŞ 1

1 EKONOMİK VE SOSYAL YAPI 7
11 Tarihi Yapı 7
12 Fiziki Yapı 13
13 Demografik Yapı 18
131 Şehir Nüfusu 18
132 Kırsal Nüfus 28
14 Vakıf Yapısı 34
141 Birecik Vakıfları 35
142 Rumkale Vakıfları 37
143 Nizip ve Suruç Vakıfları 38
144 Tanzimat Sonrası Birecik Vakıfları 39
145 Vakıfların Malî Yapıları 42
146 Vakıf Muhasebe Kayıtları 47
147 Vakıflar ve Aşar İhaleleri 51
148 Vakıf Personeli Gelirleri 55
149 Vakıflar ve Sosyal Yaşam 56
15 Ticarî Yapı 59
151 Şehir Ticareti 59
152 Transit Ticaret 63
1521 Transit Ticaret ve İskele Gümrüğü 65
1522 Transit Ticaret ve Karantina Teşkilatı 69
16 Tarımsal Yapı 71
17 Aşiret Yapısı 80
171 Rakka Eyaletinin Aşiret İskânındaki Yeri 80
172 Birecik Aşiretleri 83
1721 Barak Aşireti 83
1722 Baziki Aşireti 86
1723 Suruç Aşiretleri 94
17231 Gökçeöyük Cemaati 95
17232 Berazi Aşireti 97
17233 Şeyhân-ı Abbasiyan Cemaati 105
173 Aşiret Firarları 107
1731 Firar Sonrası Yeniden İskân Teşebbüsleri 109
1732 Aşiretler, Asayiş ve Malî Yapı 111
174 Bozulan Malî Denge ve Asayiş Sorunu 118
1741 Millî Teymur İsyanı, 1791  118
1742 Mültezim Hasan Ağa İsyanı, 1797 120
1743 Aliübeyd Aşireti İsyanı, 1802 121
1744 Fahl Halil İsyanı, 1820 123
1745 Rumkale Voyvodası Bekir Beğ İsyanı ve Birecik Gailesi, 1831-32 123
1746 Mısır Sorunu ve Birecik 125
1747 Zorunlu Askerlik Uygulamasına Tepkiler 127
1748 Çözülemeyen Anaze Aşireti Problemi 129
1749 Asayişin Sağlanmasına Yönelik Tedbirler 131
175 Asayiş Sorununun Sona Ermesi 135
176 Asayiş Sorunu ve Genel Sonuçları 136

2 MALÎ YAPI 137
21 XVIII Yüzyılda Rakka Eyaleti ve Birecik Sancağında Malî Yapı 137
211 XVIII Yüzyılda Genel Olarak Osmanlı Maliyesi 137
212 XVIII Yüzyılda Rakka Maliyesi ve Hazinesi 137
213 XVIII Yüzyıl Rakka Eyalet Gelir ve Giderleri 140
2131 1713 Senesi Gelir ve Giderleri 146
2132 1733 Senesi Eyalet Hazinesi Gelirleri 152
2133 1735-1736 Seneleri Gelir ve Giderleri 157
2134 1739 Senesi Gideri 160
2135 1762 Senesi Geliri 161
214 XVIII Yüzyılda Bütçe Performansı ve Bakayalar 165
22 XIX Yüzyılda Rakka Eyaleti ve Birecik Sancağında Mali Yapıl68
221 Gelir Kaybı ve Mahlul Mukataalar 176
222 Kamu Harcamaları ve Tevziat Uygulamaları 178
223 1846 Senesi Gelirleri 185
23 Birecik Uygulamasında Malikaneler 187
231 Malikanelerin Unvanlara Göre Dağılımı 187
232 Malikanelerin Tek veya Çok Hisseli Olarak İhale Edilmeleri 193
233 Malikanelerin İhale Yerleri 194
234 Malikanelerin Gelir Kaynaklan 195
235 Malîkanecilerden Cebelü Tahsilatı 198
236 Malikane Uygulamasından Doğan Problemler 199
24 Birecik Uygulamasında Tımarlar 202
241 Tımar Tevcihleri 204
242 Tımar Ehlinin Malî Yükümlülükleri 212
2421 Çift Resmi Tahsilatı 212
2422 Cebelü Bedeli Tahsilatı 214
2423 Yoklama Bedeli Tahsilatı, 219
243 Tımar Uygulamasının Geçirdiği Değişiklikler 220
2431 Tımarlılar ve Mısır İsyanı 221
2432 Mansure Süvarilerinin Teşkili 222
2433 Tımarlıların Zaptiye Hizmetine Alınmaları ve Hüccâc-ı Müstâhfız Alaylarının Teşkili 227
2434 Alayların ve Tımarlıların Tasfiye Süreci 230
244 Tımar Uygulamasından Doğan Problemler 234

3 TERSANE VE NEHİR ULAŞIMI 243
31 Birecik Tersanesi 243
311 Osmanlı Döneminden Önce Tersane ve İskele 243
312 Osmanlı Döneminde Tersane ve İskele 245
3121 Tersane Faaliyet Dönemleri ve Yapısal Ko¬numları  249
3122 XVIII Yüzyılda Tersane Faaliyetleri 252
3123 Tersaneye Kereste Temini 254
3124 Tersane Personeli 261
31241 Marangozhane Giderleri 264
31242 Demirhane Giderleri 266
31243 Sair Giderler 267
3125 1733-34 Azerbeycan ve Irak Seferinde Tersane Faaliyetleri 269
3126 Üretim Girdileri ve Tedarik Yerleri 273
3127 Personel Ücretleri 276
3128 Tersanenin Finansmanı 277
3129 Demirci Esnafı Örneğinde Genel İstihdam Yapısı 279
31210 Tersane Faaliyet Dönemlerinde Değişim 283
313 Mühimmat Nakli ve Zahire Organizasyonu 287
3131 Mühimmat Alımı ve Nakli 287
3132 Zahire Organizasyonu 292
31321 Zahire Temini ve Naklinde Birecik'in Konumu 292
31322 Diyarbakır'dan Zahire Şevki ve Bi¬recik'in Konumu 296
31323 Zahire Organizasyonunda Devlet ve Reaya İlişkisi 298
31324 Zahire Organizasyonunun Finans¬manı  305
314 Tersane ve Haberleşme Organizasyonu 307
3141 Birecik Menzilhane Teşkilatının Kuruluşu ve Faaliyetleri 307
32 Birecikte Nehir Taşımacılığı 309
321 Fırat'ta Kayık İşletmeciliği 310
322 Birecik-Basra Taşımacılık Girişimleri 313
3221 İngiltere'nin Teşebbüsleri ve Chesney Projesi 313
3222 Diyarbakır Üzerinden Yapılan Taşımacılık Teşebbüsleri 325
33 Tersane İşletmeciliği ve Nehir Ulaşımının Genel Değerlen¬dirilmesi 328

SONUÇ 331
KAYNAKÇA 343
DİZİN 353
EKLER 357

 

Kapat