Akıl Üzerine

İbn-i Rüşd gibi Bedîüzzaman da genel olarak tabiatın görüngülerinden hareket eder. Ancak ağırlıklı olarak vurgusu tabiat'a ve tabiatın ünitelerine dğildir. Temel vurgu bizzat tevhid'e ve tevhid'in unsurlarınadır. Bedîüzzaman genel olarak değerlendirildiğinde her şeyin tevhid potası içinde eritildiği görülür.
Bedîüzzaman'da tabiatın tevhidî okunuşunun temel esası; İlahî İlmin, İlahî İradenin, İlahî Kudretin, İlahî Hikmmetin ve İlahî Adaletin tüm varlık düzeylerini kapsadığı ve her şeyin her an kesintisiz İlahî tecellilerle belirlendiği inancına dayanır. Yoksa Allah evreni mükemmel bir makina şeklinde yarattığı ve rasyonel kanunların işleyişine terk ettiği, şeklindeki deist inanca değil.
Tevhidî yaklaşımın temel ve mutlak ilkeleri olan İlahî İlim , İlahî İrade, İlahî Kudret, İlahî Hikmet ve İlahî Adalet gerçekliklerinin Bedîüzzaman tarafından değerlendirilişini sırasıyla kısaca inceleyelim.