Altun Yaruk _{Yedinci Kitap}

1893 yılında Orhon yazıtlarının çôzümlenmesi ve yirminci yüzyılın başlarından itibaren Uygur metinlerinin elde edilmesiyle hız kazanan Eski Türkçe metinlerin yayımlanarak bilim dünyasına kazandırılması işi, günümüzde, metinlerin büyük çoğunluğunun yayımlanmasıyla hızını kaybetse de, yayımlanmamış metinlerin okunması ve yeniden okumalarla sürmektedir. Bu çalışma, Eski Uygurca Altun Yaruk'un Yedinci kitabını oluşturan on üçüncü, on dördüncü ve on beşinci bölümlerini içermektedir. İlgili bölümlerin Berlin yazmaları ve St. Petersburg yazması karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.

Elinizdeki eser başlıca beş bôlümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Altun Yaruk, nüshaları, nüshalardaki farklılıklar, yedinci kitabı ele alan çalışmalar vb. bilgilerin yer aldığı Giriş bölümüdür. Birinci bölümde, Berlin Bilimler Akademisi'nde bulunan metin parçalarının yazıçevrimi (transkripsiyon) ve harf çevrimi (transliterasyon) yer alır. İkinci bölüm, asıl metin olarak belirlediğimiz St. Petersburg nüshasının yazı çevrimini ve harf çevrimini içermektedir. Bu bölümde St. Petersburg yazması ve Berlin'deki yazmalar karşılaştırmalı olarak verilmiş, bu yazmalardaki ve daha önce yapılan çalışmalardaki okuma farklılıkları, Çince metin de göz önünde bulundurularak dipnotlarla değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde metin Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Dördüncü bölümde ise, metindeki kimi ses, biçim ve söz varlığı unsurları, yazım, anlamlandırma vb. özellikleri açısından ele alınmış; metne kaynaklık eden I-Tsing (Yì Jìng)'in Çince çevirisi de göz önünde bulundurularak açıklanmıştır. Açıklamalar bölümünde kimi zaman sorunlu olarak görülen konulara farklı bakış açıları getirilirken kimi zaman da yeni sorular ortaya atılmıştır. Beşinci ve son bölüm ise metnin dizinini içermektedir. Bu bölümde üç dizin yer alır. Uygurca Dizin'de sözler metin bağlamında tanımlanmış, sözcüklerin -Çince metinde bulunma durumuna göre- Çince ve Budizm kavramlarının Sanskritçe karşılıkları verilmiştir. Dizinin hazırlanmasında Cibakaya 2.0. dizin hazırlama programı kullanılmış, biçimbirimlerin sıralanmasında, Uygurca özelliklere göre uyarlanmak yoluyla Kutadgu Bilig dizininden yararlanılmıştır. Bu bölümde yer alan, Uygurca - Çince Söz Karşılıkları ve Çince - Uygurca Söz Karşılıkları Çince ile Uygurca metnin söz varlığını karşılıklı olarak ele alan diğer dizinlerdir.