Anadolu'da Abbasi-Bizans Mücadelesi (132-193/750-809)

Anadolu, Selçuklular'ın burayı bir Müslüman-Türk yurdu haline getirdikleri XI. yüzyıla kadar birçok millet ve kültüre ev sahipliği yapmış çok önemli bir coğrafyadır. Müslümanlar, İslâmiyet'in doğduğu sırada Bizans'ın hâkimiyeti altında bulunan Anadolu topraklarına sahip olabilmek için yaklaşık dört asır süren çok çetin bir mücadele vermek zorunda kalmışlardır. Bu mücadelenin en zorlu safhalarından birini Abbâsîler dönemi teşkil eder. Zira devletin kuruluş ve yükseliş dönemini kapsayan ilk yüzyılda, Anadolu'daki mücadelede Bizans'a karşı yeniden ciddi bir üstünlük sağlanmış ve iki taraf arasındaki sınır, Müslümanlar lehine biraz daha ileriye taşınmıştır. Hatta bu dönemde, Emevîler zamanında iskân gerçekleştirilemeyen bazı bölgelere aralarında Türkler'in de bulunduğu Müslümanlar yerleştirilmiştir.

Abbâsîler'in Anadolu'da verdiği mücadelenin en önemli kesitini ele alan bu çalışma, ilk Abbâsî halifesi Ebü'l-Abbâs es-Seffâh ile sınır bölgesinde ayrı bir idarî birim oluşturmak ve yeni fetihlerle iki taraf arasındaki sınır çizgisini değiştirmek suretiyle bu mücadelelere damgasını vurmuş olan Hârûnürreşîd arasındaki zaman dilimini (132-193/750-809) içermektedir.