Birinci Meclis'te Muhalefet _{İkinci Grup}

Birinci TBMM'deki asıl mücadele, her ikisi de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adını arkasına alan, ancak kuruluş tarihleri gözönünde tutularak, Birinci ve İkinci Grup adlarıyla anılan iktidar ve muhalefet grupları arasında cereyan etti. İkinci Grup'un temel eleştiri konularının başında kişi tahakkümüne karşı tavır geliyordu. Muhalifler, meclis egemenliği kavramına dayanıyor, fiilen oluşabilecek her türlü kişisel yönetime karşı tepki gösteriyordu. Meclisin üzerinde yetkili makam tanımama konusunda duyarlıydı. Meclis yetkilerinin bir bölümünün Başkumandan'a devredilmesi, Meclis Başkanı'nın aynı zamanda Heyet-i Vekile'nin başkanı olması ve vekillerin sadece aday gösterdiği kişiler arasından seçilebilmesi gibi uygulamalarla, yetkiler Mustafa Kemal Paşa'nın şahsında toplandığında, İkinci Grup, hakimiyet-i milliye ilkesinden hareketler sert muhalefet yaptı. İkinci Grup, kanuna dayanan bir yönetim kurulmasını da ilke edinmişti. Bunun doğal sonucu olarak temel hak ve özgürlükler konusunda daha duyarlı olmuş, başına buyruk İstiklal Mahkemeleri'ne ve bunların uygulamalarına karşı çıkmıştır. Ahmet Demirel'in İkinci Grup üzerine araştırması, bizi "sahici" Cumhuriyet tarihimize yaklaştıracak çalışmalardan biri.