ÖNSÖZ
KISALTMALAR
KONU ve KAYNAKLAR
I. KONU
II. KAYNAKLAR
A. ARŞİV VESİKALARI
B. KRONİKLER
C. SEYAHATNAMELER
D. GAZETELER
E. KİTAPLAR
F. MAKALELER
G. TEZLER
GİRİŞ
OSMANLI-KARADAĞ İLİŞKİLERİNİN TEMELLERİ
I. KARADAĞLILARIN MENŞEİ
II. 19.YY. ÖNCESİ OSMANLI-KARADAĞ İLİŞKİLERİNE GENEL BAKIŞ
III. 19.YY’DA OSMANLI -KARADAĞ İLİŞKİLERİ
A. FRANSIZ İHTİLALİ’NİN ETKİSİ VE MİLLİYETÇİLİK HAREKETLERİ
B. PANSLAVİZM’İN KARADAĞ MİLLİYETÇİLİĞİNE ETKİSİ
C. TANZİMAT DÖNEMİ OSMANLI KARADAĞ İLİŞKİLERİ
D. KARADAĞ’DA YENİ DÖNEM: PRENS NİKOLA DÖNEMİ
IV. HERSEK İSYANI VE BALKAN KRİZİNDE KARADAĞLILAR
BİRİNCİ BÖLÜM
KARADAĞ’IN BAĞIMSIZLIK SÜRECİ, SAVAŞLAR DÖNEMİ VE BERLİN ANTLAŞMASI
I. OSMANLI-SIRP VE KARADAĞ SAVAŞI VE ABDÜLHAMİD’İN BAŞA GEÇMESİ
A. SAVAŞIN NEDENLERİ VE TEPKİLER
B. KARADAĞ’A KARŞI AÇILAN CEPHELER
C. TERSANE KONFERANSI’NDA KARADAĞ
D. KARADAĞ İLE BARIŞ GİRİŞİMİ
E. LONDRA PROTOKOLÜNDE KARADAĞ
II. OSMANLI-RUS SAVAŞI’NIN BAŞLAMASI VE KARADAĞ CEPHESİ71
A. KARADAĞ CEPHESİ
a. Osmanlı Ordularının Galibiyeti ve Rusya Cephesi’ne Aktarılması
b. Podgoriça, Nikşik, Bar ve Ülgün’ün Kaybedilmesi
B. EDİRNE MÜTAREKESİ VE II. ABDÜLHAMİD’İN YÖNETİMİ ELİNE ALMASI
C. AYASTEFANOS ANTLAŞMASI
a. Ayastefanos Antlaşması’nda Karadağ’la İlgili Maddeler
b. Ayastefanos Antlaşması’nın Arnavutlar Arasında Yankıları
D. BERLİN KONGRESİ VE BERLİN ANTLAŞMASI’NDA KARADAĞ
a. Berlin Antlaşması’nda Karadağ İle İlgili Maddeler
b. Antlaşmanın Devletlerarası İlişkilerdeki Sonuçları
III. BERLİN ANTLAŞMASI’NIN UYGULANMASI
A. KARADAĞ’IN TANINMA AŞAMASI VE SEFİR TAYİNİ
B. BOYANA NEHRİ’NDE SEYRÜSEFER SERBESTİYETİ
C. BAR LİMANI VE KARADAĞ SULARI
İKİNCİ BÖLÜM
SULTAN ABDÜLHAMİD İLE PRENS NİKOLA’NIN DOSTLUK İLİŞKİLERİ
I. OSMANLI-KARADAĞ DİPLOMATİK İLİŞKİLERİNİN BAŞLAMASI
A. OSMANLI DEVLETİ’NİN KARADAĞ’DAKİ SEFİRLERİ ve KONSOLOSLARIB. KARADAĞ’IN OSMANLI DEVLETİ’NDEKİ SEFİRLERİ ve KONSOLOSLARI
II. ABDÜLHAMİD’İN BALKAN POLİTİKASINDA KARADAĞ’IN YERİ
A. ABDÜLHAMİD’İN II. MEŞRUTİYET’İN İLANINA KADAR BALKANLAR ve KARADAĞ POLİTİKASI
B. II. MEŞRUTİYET’İN İLANINDAN ABDÜLHAMİD’İN HALLİNE KADAR OSMANLI DEVLETİ’NİN KARADAĞ POLİTİKASI
III. PRENS NİKOLA’NIN OSMANLI VE BALKAN POLİTİKASI
A. KARADAĞ’IN ANTİK SIRP İMPARATROLUĞUNU YENİDEN KURMA EMELİB. PRENS NİKOLA’NIN ERMENİ MESELESİ VE OSMANLI YUNAN SAVAŞI’NDAKİ TAVRI
IV. İKİ HÜKÜMDAR ARASINDA DOSTLUK İLİŞKİLERİ
A. AVRUPA’DA TÜRK İMAJI VE ABDÜLHAMİD’İN İMAJ POLİTİKASI
B. BATIDAKİ KARADAĞ İMAJI VE NİKOLA’NIN GAYRETLERİ
C. ABDÜLHAMİD VE NİKOLA’NIN DOSTLUK İLİŞKİLERİNİ ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER
D. RESMİ ZİYARETLER
a. Nikola’nın Birici İstanbul Ziyareti ve Yansımaları
b. Nikola’nın İkinciİstanbul Ziyaret Teşebbüsü ve Ziyaretin Ertelenmesi
c. Nikola’nın İkinci İstanbul Ziyareti ve Sonuçları
d. Nikola’nın Osmanlı Elçiliklerini Ziyaret Etmesi
e. Karadağlı Bakanların Ziyaretler
E. HEDİYELEŞMELER
a. Emirgan Yalısı
b. Timsah Vapuru
c. Zaza Yatı
d. Atlar
e. Diğer Hediyeler
F. VERİLEN NİŞANLAR VE MADALYALAR
a. Abdülhamid’in Nikola’ya ve Yakınlarına Verdiği Nişanlar
b. Prens Nikola’nın Abdülhamid’e ve Yakınlarına Verdiği Nişanlar
G. AİLELERE GÖSTERİLEN İLGİ
H. ÖZEL GÜN VE GECELERDE GÖNDERİLEN MESAJLAR
a. Taziye ve Geçmiş Olsun Mesajları
b. Kutlama Mesajları
I. İYİ İLİŞKİLERİN HALKA YANSIMASI
J. OSMANLI DEVLETİ İLE KARADAĞ ARASINDAKİ YARDIM FAALİYETLERİ
a. Karadağ’a Osmanlı Mâlî Yardımı
b. İnsani Yardımlar
c. Eğitim Alanında Karadağ’a Destek
V. OSMANLI- KARADAĞ SINIRINDA MEYDANA GELEN BAZI OLAYLAR
VI. KARADAĞ’DA MÜSLÜMAN AHALİNİN DURUMU
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
OSMANLI-KARADAĞ SINIR SORUNLARI VE TAHDÎD-İ HUDUD KOMİSYONU
I. TAHDÎD-İ HUDUD KOMİSYONU VE ÇALIŞMALARI
A. OSMANLI DEVLETİ’NİN BALKANLARDAKİ İDARİ YAPILANMASI
a. İşkodra Vilayeti
b. Kosova Vilayeti
B. KARADAĞ’DA İDARİ YAPI
C. TAHDÎD-İ HUDUD KOMİSYONU’NUN OLUŞTURULMASI
a. Podgoriça’nın ve İşboz’un Karadağ’a Terk Edilmesi
b. Gosine ve Plav’ın Karadağ’a Terki veArnavutların Tepkisi
c. Gosine ve Plav’ın Yerine Kuçka Kraina’nın Verilmesi Teklifi
d. Gosine ve Plav Yerine Gruda, Klementi ve Hoti’nin Karadağ’a Verilmesi: Corti Uzlaşması
e. İngiltere’nin Girişimleri Ülgün Düzenlemesi
D. KRANYA KASABASININ AİDİYETİ SORUNU VE GOSİNE TARAFINDAKİ KARADAĞ SINIRININ BELİRLENMESİ
E. GRADİSTE ve PLANİNİTZA ARASINDA SINIR TAHDİDİF. PLANİNİTZA (PLANİNÇE)-SECULAR (ŞEKULAR) HATTININ TAHDİDİ
G. TARA VE POLYE HADİSESİ
H. VAGANİTZA BÖLGESİ İLE MOKRA PLANİNA’DAKİ SINIR SORUNLARI
İ. HASAN ENVER PAŞA’NIN TAHDİD-İ HUDUD ÇALIŞMALARI
J. YEZERO TEPESİ SORUNU VE İRJANİÇE HADİSESİ
II. OSMANLI-KARADAĞ SINIR SORUNLAR
A. ARAZİ SORUNLARI
a. Meralar ve Arazi-i Metruke
b. Arazileri Karadağ’da Kalan Osmanlıların Arazi Bedelleri
B. KABİLE ÇATIŞMALARI
C. KAN DAVALARI VE MÜSÂLAHA-İ DEM KOMİSYONLARI
D. ADAM KAÇIRMA VE HAYVAN HIRSIZLIĞI
E. BALIK AVLAMASORUNU
F. SINIR GÜVENLİĞİ İÇİN ALINAN ÖNLEMLER
a. Pasaport Uygulaması ve Gümrük Kapıları
b. Suçluların İadesi
c. Karadağ Eşkiyası ve Arnavut Malisörlerine Karşı Güvenlik İşbirliği
III. MUHACİRLER MESELESİ
A. MUHACİRLER SORUNUNUN DOĞMASI VE GÖÇÜN NEDENLERİ
B. MUHACİRLERİN İSKÂNI VE İÂŞELERİ
C. MUHACİRLER VE VAKIFLAR KARMA KOMİSYONU
D. MUHACİR BORÇLARI İÇİN KOMİSYON TEŞKİLİ
E. GÖÇÜ DURDURMA ÇABALARI
a. Muhacirlerin Karadağ’a Geri Dönmeleri
SONUÇ
KAYNAKÇA
A. ARŞİV BELGELERİ
B. GAZETELER
C. YAYINLANMIŞ VESİKALAR
D. KİTAPLAR
E. MAKALELER
F. İNTERNET KAYNAKLARI
EKLER
RESİMLER
BELGELER
HARİTALAR
ÖNSÖZ
KISALTMALAR
KONU ve KAYNAKLAR
I. KONU
II. KAYNAKLAR
A. ARŞİV VESİKALARI
B. KRONİKLER
C. SEYAHATNAMELER
D. GAZETELER
E. KİTAPLAR
F. MAKALELER
G. TEZLER
GİRİŞ
OSMANLI-KARADAĞ İLİŞKİLERİNİN TEMELLERİ
I. KARADAĞLILARIN MENŞEİ
II. 19.YY. ÖNCESİ OSMANLI-KARADAĞ İLİŞKİLERİNE GENEL BAKIŞ
III. 19.YY’DA OSMANLI -KARADAĞ İLİŞKİLERİ
A. FRANSIZ İHTİLALİ’NİN ETKİSİ VE MİLLİYETÇİLİK HAREKETLERİ
B. PANSLAVİZM’İN KARADAĞ MİLLİYETÇİLİĞİNE ETKİSİ
C. TANZİMAT DÖNEMİ OSMANLI KARADAĞ İLİŞKİLERİ
D. KARADAĞ’DA YENİ DÖNEM: PRENS NİKOLA DÖNEMİ
IV. HERSEK İSYANI VE BALKAN KRİZİNDE KARADAĞLILAR
BİRİNCİ BÖLÜM
KARADAĞ’IN BAĞIMSIZLIK SÜRECİ, SAVAŞLAR DÖNEMİ VE BERLİN ANTLAŞMASI
I. OSMANLI-SIRP VE KARADAĞ SAVAŞI VE ABDÜLHAMİD’İN BAŞA GEÇMESİ
A. SAVAŞIN NEDENLERİ VE TEPKİLER
B. KARADAĞ’A KARŞI AÇILAN CEPHELER
C. TERSANE KONFERANSI’NDA KARADAĞ
D. KARADAĞ İLE BARIŞ GİRİŞİMİ
E. LONDRA PROTOKOLÜNDE KARADAĞ
II. OSMANLI-RUS SAVAŞI’NIN BAŞLAMASI VE KARADAĞ CEPHESİ71
A. KARADAĞ CEPHESİ
a. Osmanlı Ordularının Galibiyeti ve Rusya Cephesi’ne Aktarılması
b. Podgoriça, Nikşik, Bar ve Ülgün’ün Kaybedilmesi
B. EDİRNE MÜTAREKESİ VE II. ABDÜLHAMİD’İN YÖNETİMİ ELİNE ALMASI
C. AYASTEFANOS ANTLAŞMASI
a. Ayastefanos Antlaşması’nda Karadağ’la İlgili Maddeler
b. Ayastefanos Antlaşması’nın Arnavutlar Arasında Yankıları
D. BERLİN KONGRESİ VE BERLİN ANTLAŞMASI’NDA KARADAĞ
a. Berlin Antlaşması’nda Karadağ İle İlgili Maddeler
b. Antlaşmanın Devletlerarası İlişkilerdeki Sonuçları
III. BERLİN ANTLAŞMASI’NIN UYGULANMASI
A. KARADAĞ’IN TANINMA AŞAMASI VE SEFİR TAYİNİ
B. BOYANA NEHRİ’NDE SEYRÜSEFER SERBESTİYETİ
C. BAR LİMANI VE KARADAĞ SULARI
İKİNCİ BÖLÜM
SULTAN ABDÜLHAMİD İLE PRENS NİKOLA’NIN DOSTLUK İLİŞKİLERİ
I. OSMANLI-KARADAĞ DİPLOMATİK İLİŞKİLERİNİN BAŞLAMASI
A. OSMANLI DEVLETİ’NİN KARADAĞ’DAKİ SEFİRLERİ ve KONSOLOSLARIB. KARADAĞ’IN OSMANLI DEVLETİ’NDEKİ SEFİRLERİ ve KONSOLOSLARI
II. ABDÜLHAMİD’İN BALKAN POLİTİKASINDA KARADAĞ’IN YERİ
A. ABDÜLHAMİD’İN II. MEŞRUTİYET’İN İLANINA KADAR BALKANLAR ve KARADAĞ POLİTİKASI
B. II. MEŞRUTİYET’İN İLANINDAN ABDÜLHAMİD’İN HALLİNE KADAR OSMANLI DEVLETİ’NİN KARADAĞ POLİTİKASI
III. PRENS NİKOLA’NIN OSMANLI VE BALKAN POLİTİKASI
A. KARADAĞ’IN ANTİK SIRP İMPARATROLUĞUNU YENİDEN KURMA EMELİB. PRENS NİKOLA’NIN ERMENİ MESELESİ VE OSMANLI YUNAN SAVAŞI’NDAKİ TAVRI
IV. İKİ HÜKÜMDAR ARASINDA DOSTLUK İLİŞKİLERİ
A. AVRUPA’DA TÜRK İMAJI VE ABDÜLHAMİD’İN İMAJ POLİTİKASI
B. BATIDAKİ KARADAĞ İMAJI VE NİKOLA’NIN GAYRETLERİ
C. ABDÜLHAMİD VE NİKOLA’NIN DOSTLUK İLİŞKİLERİNİ ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER
D. RESMİ ZİYARETLER
a. Nikola’nın Birici İstanbul Ziyareti ve Yansımaları
b. Nikola’nın İkinciİstanbul Ziyaret Teşebbüsü ve Ziyaretin Ertelenmesi
c. Nikola’nın İkinci İstanbul Ziyareti ve Sonuçları
d. Nikola’nın Osmanlı Elçiliklerini Ziyaret Etmesi
e. Karadağlı Bakanların Ziyaretler
E. HEDİYELEŞMELER
a. Emirgan Yalısı
b. Timsah Vapuru
c. Zaza Yatı
d. Atlar
e. Diğer Hediyeler
F. VERİLEN NİŞANLAR VE MADALYALAR
a. Abdülhamid’in Nikola’ya ve Yakınlarına Verdiği Nişanlar
b. Prens Nikola’nın Abdülhamid’e ve Yakınlarına Verdiği Nişanlar
G. AİLELERE GÖSTERİLEN İLGİ
H. ÖZEL GÜN VE GECELERDE GÖNDERİLEN MESAJLAR
a. Taziye ve Geçmiş Olsun Mesajları
b. Kutlama Mesajları
I. İYİ İLİŞKİLERİN HALKA YANSIMASI
J. OSMANLI DEVLETİ İLE KARADAĞ ARASINDAKİ YARDIM FAALİYETLERİ
a. Karadağ’a Osmanlı Mâlî Yardımı
b. İnsani Yardımlar
c. Eğitim Alanında Karadağ’a Destek
V. OSMANLI- KARADAĞ SINIRINDA MEYDANA GELEN BAZI OLAYLAR
VI. KARADAĞ’DA MÜSLÜMAN AHALİNİN DURUMU
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
OSMANLI-KARADAĞ SINIR SORUNLARI VE TAHDÎD-İ HUDUD KOMİSYONU
I. TAHDÎD-İ HUDUD KOMİSYONU VE ÇALIŞMALARI
A. OSMANLI DEVLETİ’NİN BALKANLARDAKİ İDARİ YAPILANMASI
a. İşkodra Vilayeti
b. Kosova Vilayeti
B. KARADAĞ’DA İDARİ YAPI
C. TAHDÎD-İ HUDUD KOMİSYONU’NUN OLUŞTURULMASI
a. Podgoriça’nın ve İşboz’un Karadağ’a Terk Edilmesi
b. Gosine ve Plav’ın Karadağ’a Terki veArnavutların Tepkisi
c. Gosine ve Plav’ın Yerine Kuçka Kraina’nın Verilmesi Teklifi
d. Gosine ve Plav Yerine Gruda, Klementi ve Hoti’nin Karadağ’a Verilmesi: Corti Uzlaşması
e. İngiltere’nin Girişimleri Ülgün Düzenlemesi
D. KRANYA KASABASININ AİDİYETİ SORUNU VE GOSİNE TARAFINDAKİ KARADAĞ SINIRININ BELİRLENMESİ
E. GRADİSTE ve PLANİNİTZA ARASINDA SINIR TAHDİDİF. PLANİNİTZA (PLANİNÇE)-SECULAR (ŞEKULAR) HATTININ TAHDİDİ
G. TARA VE POLYE HADİSESİ
H. VAGANİTZA BÖLGESİ İLE MOKRA PLANİNA’DAKİ SINIR SORUNLARI
İ. HASAN ENVER PAŞA’NIN TAHDİD-İ HUDUD ÇALIŞMALARI
J. YEZERO TEPESİ SORUNU VE İRJANİÇE HADİSESİ
II. OSMANLI-KARADAĞ SINIR SORUNLAR
A. ARAZİ SORUNLARI
a. Meralar ve Arazi-i Metruke
b. Arazileri Karadağ’da Kalan Osmanlıların Arazi Bedelleri
B. KABİLE ÇATIŞMALARI
C. KAN DAVALARI VE MÜSÂLAHA-İ DEM KOMİSYONLARI
D. ADAM KAÇIRMA VE HAYVAN HIRSIZLIĞI
E. BALIK AVLAMASORUNU
F. SINIR GÜVENLİĞİ İÇİN ALINAN ÖNLEMLER
a. Pasaport Uygulaması ve Gümrük Kapıları
b. Suçluların İadesi
c. Karadağ Eşkiyası ve Arnavut Malisörlerine Karşı Güvenlik İşbirliği
III. MUHACİRLER MESELESİ
A. MUHACİRLER SORUNUNUN DOĞMASI VE GÖÇÜN NEDENLERİ
B. MUHACİRLERİN İSKÂNI VE İÂŞELERİ
C. MUHACİRLER VE VAKIFLAR KARMA KOMİSYONU
D. MUHACİR BORÇLARI İÇİN KOMİSYON TEŞKİLİ
E. GÖÇÜ DURDURMA ÇABALARI
a. Muhacirlerin Karadağ’a Geri Dönmeleri
SONUÇ
KAYNAKÇA
A. ARŞİV BELGELERİ
B. GAZETELER
C. YAYINLANMIŞ VESİKALAR
D. KİTAPLAR
E. MAKALELER
F. İNTERNET KAYNAKLARI
EKLER
RESİMLER
BELGELER
HARİTALAR