İran Mektupları

Yüzyıllar boyunca İranla ilgili Avrupalı seyyahlar, elçilik heyetleri ve diplomatlar tarafından meydana getirilen zengin bir seyahat ve hatırat edebiyatı oluşmuştur. Bizde böyle eserler pek az olduğu gibi bir kısmı da gün yüzüne çıkmayı beklemektedir. İran mektupları da bu tür eserlerden biridir. Cemil Said Bey askerî ateşe sıfatıyla on yıl kaldığı İranın yirminci yüzyılın başındaki panaromasını başarıyla çizmiştir. Kitapta İranda meşrutiyetin ne suretle ilan edildiği, İngiltere ve Rusyanın İran meşrutiyetindeki rolü, iç karışıklıklar, İran halkının âdet ve ahlâkı, İran ordusunun durumu, başta hudud meselesi olmak üzere Osmanlı devleti ile İran arasındaki aktüel problemler, İran idârî ve dînî sınıfı, Tahrandaki Osmanlı Büyükelçiliğinin faaliyetleri, İranda bulunan Osmanlı tebeasının durumu, Cemil Said Beyin gözünden tasvir edilmiştir. Konu ile bütünleşen ve çoğunluğu Cemil Said Beyin ve dönemin Tahran büyükelçisi Şemseddin Beyin kaleminden çıkan bazı arşiv belgeleri de kitaba eklenmiştir.