Kotodama İstanbul - Hajimari 2015

Kotodama İstanbul -Hajimari 2015 Türkiye'den ve Japonya'dan sanatçılar, yazarlar, akademisyenler ve bu alanda uzman kişilerin oluşturduğu Japonca ve Türkçe iki dilde ortak kitap. Her iki ülkede de bu alandaki birikimin ürünü olan bu eser içeriği ve oluşumuyla da alanında öncü bir çalışma. Arkeoloji ve Sanat Yayınları etiketiyle raflarda yerini aldı. Sözün ruhu İstanbul'da!

Kotodama "Sözün ruhu", "eşyanın ruhu" anlamına geliyor. Japonya'da kadim çağlardan beri olan bu inanışa göre sözün büyüsel, ruhani gücü var. Bu güç, söze dökülen şeyin gerçekten olmasını sağlıyor. İstanbul İstanbul... Büyülü bir şehir. Şöyle hayal edin. Kat kat birikmiş bir zaman var bu şehirde geçmişten günümüze ulaşan. Geçmişi ve bugünü insanı şaşırtır, kendine hayran bırakır. Bu şehri sevince, sevmekten vazgeçemezsin bir daha... Görmek ise şehrin sana izin verdiği kadardır... Her bakan kendi hayal ettiği şehri görür. Daha tarihte hiç kimsenin İstanbul'u bir diğer kişininkiyle aynı olmamıştır. (Hajimari 2015: s. 215-216)

Hajimari (Sözcük anlamı olarak başlangıç demek. Sözün ruhunun İstanbul'daki başlangıcının, Kitar?'nun ünlü efsanevi Kojiki albümünün ilk parçasının ismi gibi biraz mitolojik bir başlangıcı da çağrıştırmasını istedik. İşte şimdi, bu başlangıçla bu büyülü şehre, "sözün ruhu" dokunuyor.

Kotodama İstanbul -Hajimari 2015, 70 kişinin katkısıyla oluşturuldu. Kitaptaki yazıların, içerik olarak her iki ülkede de her kesimden okuyucuya hitap edecek bir üslubu var. İlham verici, hayret uyandırıcı pek çok çalışma bu satırlarla Türkiye'de ve Japonya'da okuruna ulaşıyor. Kotodama İstanbul bundan sonra da aynı üst başlıkla Türkiye ve Japonya temalı başka çalışmalarla karşımıza çıkacak.

Projenin kurucusu Japonolog Esin Esen. Projeye destek veren onursal kurucular Türkiye'de Japonya çalışmalarını başlatan önemli isimlerden Prof. Dr. Selçuk Esenbel, Türkiye'nin ilk Japon dili ve edebiyatı profesörü Prof. Dr. Ayşe Nur Tekmen ve Japonya'da Türkiye temalı kitaplar yazan yazar Etsuko Shind?. Projenin gerçekleşmesi Arkeoloji ve Sanat Yayınlarının sahibi Nezih Başgelen'in destekleriyle oldu. Kitabın editörlüğünü Türkolog Ikuko Suzuki ve Japonolog Esin Esen yaptılar. Kitabın sunuş yazısını yazar Murat Gülsoy yazdı.

Kitabın iki kapağı var. Japonca ve Türkçe. Japonca kitaplar tersten başladığı için Türkçe kitaplarda arka kapak olmasına alıştığımız kısım Japonca ön kapak. Japonca kapakta minyatür sanatçısı Japon Rie Kud?'nun eserleri bulunuyor. İki ayrı minyatüründen oluşan bir kolaj. Türkçe bölümün kapağı ise Japon mürekkep resmi sanatı olan sumi-e tarzında yapılmış iki resmin kolajı. İlk Türk sumi-e sanatçısı Aynur Küçükyalçın'ın eseri. Japon kültürünün önemli sembollerinden olan kiraz çiçeklerinde yüzen Hacivat ve Karagöz imgesi etkileyici. Kitabı elinize aldığınızda her iki kapağın yarattığı imge ve kültür etkileşimi de akılda kalıyor.

Kotodama İstanbul'da Yer Alan Yazılar ve Yazarları:
Yazar Murat Gülsoy'un sunuş yazısı, Hiroşima Sevgilim filmi üzerinden yaşadığımız çağda yaşadıklarımız karşısında yeni bir dil bulma umudunu aktarıyor. Yazarın sözcükleri "sözün ruhu"nu da yansıtıyor. Eserin başlangıcında her iki ülkede de alanın dikkat çeken isimleri yer alıyor.

Türkiye'de Japonya çalışmalarının önemli isimlerinden Prof. Dr. Selçuk Esenbel ile Türkolog Sayoko Numata yaptığı röportajda, Japonya'dan bakan sorularla Esenbel'in hayat hikayesini, Japonya'daki yaşamını ve Japonya çalışmaları alanı ile ilgili yorumlarını aktarıyor.

Türkiye'nin ilk Japon dili ve edebiyatı profesörü Prof. Dr. Ayşe Nur Tekmen röportajı... Tekmen'in Japonya çalışmalarına bakışı, kend? çalışmaları ve alanın geleceği ile ilgili düşünceleri bu alanda ilerlemek isteyen herkese ışık tutacak sözcüklerle yol alıyor.

Türkiye'deki Japonya çalışmalarının bir diğer önemli ismi Prof. Dr. Nalan Kabay ile JİKAD başkanı Arzu Yücel'in yaptığı röportaj keyifli, ilham verici anıların bize ulaşmasını sağlıyor.

Çalışmalarını Türkiye üzerine sürdüren Japon antropolog Prof. Dr. Noriko Nakayama, Türkiye'yi bilimsel çalışmalarında alan olarak seçmesinin hikayesini sıcak bir dille anlatıyor.

Doç. Dr. Murat Dündar'ın Mimarlık Fakültesindeki başarılı öğrencileri her yaz Japonya'ya mimari eğitimine götürmesinin öyküsünü anlatan yazı Japonya-Türkiye çalışmalarında ne kadar farklı alanlarda çalışmalar yapıldığını da gözler önüne seriyor.

Çeviribilim çalışmaları için Türkiye'ye gelmiş Prof. Dr. Judy Wakabayashi'nin Istanbul izlenimleri. Türkiye-Japon etkileşimde müzik yapan, Koto sanatçısı Atsuko Suetomi'yle müziği üzerine sohbet. 2003 yılında Japonya'daki Türkiye yılında, bisikletiyle Japonya'nın en güneyinden en kuzeyine geçen Caner Gurellier'in anıları. Japonya yazar Etsuko Shind?'nun Japon kamishibai tiyatrosunu (kağıt tiyatrosu) bir Türk köyündeki çocuklarla sergilemelerinin ilgi çekici öyküsü.

Mimar Yasemin Tarhan, ünlü Japon yazar Tanizaki'nin eserleri üzerinden "yami" kavramı ele alıyor. Edebiyatı ve mimariyi birleştiren dikkat çekici bir çalışma. Türkolog Iku Nagashima, Osmanlı Tarihine ilgi duymasını sağlayan mangaları ele alıyor. Amerikalı haikucu Charles Trumbull İstanbul'daki haiku şiiri yolculuğunu anlatıyor.

Japon dili ve edebiyatı bölümü mezunu olan Ayşegül Arkan, Ertuğrul Firkateyni'nin Japonya'ya gitmesinin 125. yılı çerçevesinde yapılan etkinliklerde yer almak için firkateynin battığı bölge olan Kushimoto Belediyesi tarafından Japonya'ya davet edilmiştir. Yazısında kendi Kushimoto hikayesini anlatıyor.