Makalat - İlmihal (İnceleme - Metin - Tıpkıbasım)

Türkçe ilmihal geleneğinin ilk dönem önemli eserlerinden olan bu çalışmada her bir konu “makâle” başlığı altında incelendiği için “Makâlât” (makaleler) adı verilmiştir. İtikâd, taharet, namaz, oruç, zekât, hac, alışveriş, helal kazanç ve şirketler, küfür ve şirk ile kerâhiyet ve istihsân olmak üzere toplam 10 makaleden oluşmaktadır. Halkın dini bilgilerini sahih olarak öğrenebilmesi amacıyla Hanefi mezhebinin muteber eserlerinden istifade edilerek hazırlanan eserin açık, didaktik ve özlü bir üslupla sunulmasına özel önem verilmiştir. Ayrıca günlük hayatta çokça karşılaşılan meseleleri incelediği için Osmanlı toplumsal hayatına dair ışık tutabilecek bilgiler içermektedir.

İslâm akâid esaslarını ana hatlarıyla özetleyip ibadet ve muamelât konularını ayrıntılarıyla incelemesinden anlaşıldığına göre müellifin engin bir bilgi birikimi, fıkhî konulara derin bir vukufu ve sağlam bir muhakeme kabiliyetine sahip bir âlim olduğu anlaşılmaktadır. Ancak yapılan araştırmalarda müellifin kim olduğu tespit edilememiştir. Eserde yer alan atıflardan ve verilen bazı tarihi bilgilerden yola çıkarak eserin 17. yüzyılın sonlarında yazıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Bilinen tek nüshası, Prof. Dr. Raşit Küçük’ün şahsi kütüphanesinde bulunan eser, Prof. Dr. Fahrettin Atar tarafından geniş bir inceleme ve tıpkıbasımla beraber neşre hazırlanmıştır.