Meşrutiyet _{Osmanlıda Birlikte Yaşamak Ya da Birlikte Dağılmak}

II. Meşrutiyet döneminde ve özellikle de Balkan Savaşının ağır bir mağlubiyetle sonuçlanması üzerine yeniden Osmanlı Devletinin çöküşü üzerine değerlendirmeler yapılmaya başlanmıştı. Fakat Meşrutiyeti ilan edenlerin önemli bir çıkmazları vardı. Her şeyden önce kendi meşruiyetleri açısından devirdikleri istibdat devrini felaket bir devir olarak gösterme gayreti içine girmişlerdi. Kendileri gibi inanmayanları mürteci olarak suçluyorlardı. Bir kısım Meşrutiyet aydınları ise gelinen süreci kabul etmeyerek, Düne kadar Avrupayı titreten Türkiye, bugün Avrupanın önünde aynı haşyet ve zilletle titriyor diyorlardı. II. Meşrutiyet devri objektif tarih araştırma ve değerlendirmelerinden yoksun bir dönem sayılabilir.