Miftahul Fünun - Mantık Dersleri (İnceleme - Çeviri yazı) (Ciltli)

İtalyan mantıkçı ve felsefeci Pasquale Galluppi’nin (1770-1846) kaleme aldığı eserin elinizdeki bu çevirisi, modern Batı dillerinden Osmanlı Türkçesi’ne yapılan ilk mantık çevirisi olarak kabul edilmektedir. Çevirmenin kimliği hakkında ihtilaflar bulunmakla birlikte tercüme edenin Çamiç Ohannes Efendi olması kuvvetle muhtemeldir ve bu görüş, genel kabul görmüştür. Eserin iki kez basılması, ayrıca Ahmed Cevdet Paşa da dâhil olmak üzere devrin önde gelen birçok ismince esere takriz yazılması yayımlandığı dönemde eserin ilgi gördüğünü kanıtlar mahiyettedir. Kant’ın ardından, mantığın ana meselelerinden birine dönüşen analitik-sentetik önerme ayrımını, daha genel olarak matematik-mantık ilişkisini belki de ilk defa Osmanlı dünyasına bu açıdan takdim eden metinde görece yalın bir dil kullanılmıştır. Ayrıca çevirmenin “duygu,” “biliş” gibi bazı kelime tercihlerinin metni dildeki hareketlilik babında da ilginç hale getirdiği söylenebilir.

Prof. Dr. İbrahim Çapak, Mesud Öğmen ve Abdullah Demir tarafından 1861 Haziran/1277 Zilkâde tarihli Takvimhâne-i Âmire baskısı esas alınarak Latin harflerine aktarılıp notlandırılan eser, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları tarafından okura sunulmuştur.