Moğolların Anadolu Politikası ve İlhanlılar Zamanında Anadolu

Tarihin belki de en acımasız ve en başarılı imparatorlarının başında muhakkak ki Moğollar ve onların şube uzantıları gelmekte idi.Öyle kî Güneydoğu Asyadan ,Orta Avrupaya kadar uzanan oldukça geniş bir coğrafi alana yayılmışlardı.Moğol İmparatorluğu (1206 1294),dünyada kurulmuş olan ve toprak bakımından en büyük sınırlara ulaşan imparatorluğudur.İmparatorluk,en büyük sınırına ulaştığında 34 milyon km2 bir alana yayılmıştı.Bu alan dünyanın karalarla kaplı alanının 1/5inden daha fazla bir alan demek ki.Yenî dünya karalarının %22lik kısmı,bir zamanlar Moğol İmparatorluğunun eline geçmişti.İlhânlılar,işte bu uzantıların sadece Anadolu şube kolunu teşkil etmekle,imparatorluğunun Hülagü (1256 1265) ile başlayan bu ilerlemesi 1335te son kağan Ebû Sâid Bahadır Han (1316 1335)a dek sürmüştür.Şüphesiz kî bu devletten en fazla,İlhânlıların Anadoluyu,Kösedağ ile ele geçirmesiyle Selçuklular etkilenmişti.Hülagûnün 350.000 gibi bir müslümân nüfusunu kâtletmesî ve ardından da Abbasiler (750-1258)e son vermesi İslamiyete de büyük zararlar vermiş oluyordu.Ayrıca Batanileri 1256da büyük bir hezimete uğratıp Alamut Kalesini ele geçirerek hiçbir Selçuklu sultanının kati olarak son veremediği Haşhaşilere son verip belki de tüm dünya için bir sorun teşkil edebilecek olan bu oluşumu,İlhanlılar kökünden halletmişlerdi.Bu büyük devletin son hanı Ebü Saidin varis bırakmadan ölmesi ise devlet içinde taht kavgalarına yol açtı.Celayirli ve Çupani emirler tarafından tahta çıkarılan kısa ömürlü hanların idaresi altında devlet hızla çökmeye başladı.Bu durum,İlhanlı İmparatorluğunun parçalanmasına ve yerini mahalli hanedanların yer almasına yol açtı.Nihayet farklı hanedan adlarıyla kurulan yeni devletler de 1353 senesinde yıkılarak İlhanlılar soyu,artık tamamen son bulmuş oluyordu.