Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Elifbalar (1824-1928)

Sıbyan mekteplerinde 19. yüzyılın ortalarına kadar yazarı ve yazıldığı tarih belli olmayan Elifbâ Cüzü kullanılarak önce Kur’an öğretimi yapılmış, Kur’an okuma belli bir seviyeye geldikten sonra Osmanlı Türkçesi ile yazılmış metinlerin okunmasına başlanmıştır. 19. yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı Türkçesi öğretiminin geçmişe nazaran daha önemli hale gelmesi ile Osmanlı Türkçesi öğretimini önceleyen y eni elifbalar hazırlanmıştır. Aynı elifba i le hem Osmanlı Türkçesi’nin hem Kur’an’ın öğretilmesinin mahzurları zaman içinde fark edilmiş ve 1911 yılında iki ayrı elifba hazırlanmasına karar verilmiştir. Elinizdeki kitap Kur’an öğretimini merkeze alarak söz konusu yıllarda hazırlanan elifbalardaki gelişim ve değişimin izini sürmektedir.

Çalışmanın birinci bölümünde elifba öğretiminde yaşanan problemler ve bu problemlere getirilen çözüm önerileri tarihî süreç içerisinde ele alınmaktadır. İkinci bölümde tetkik edilen elifbaların fiziki özellikleri, yazılma amaçları, içerisindeki okuma metinlerinin muhtevaları ve yazarları hakkında malumat verilmektedir. Üçüncü bölümde ise elifba öğretiminde kullanılan ilkeler ve genel öğretim yöntemleri üzerinde durulmakta, elifba öğretiminde kullanılan araç ve gereçlerden bahsedilmektedir. Ayrıca tetkik edilen elifbalar elifba öğretimine özgü öğretim yöntemleri bağlamında tasnif edilmekte ve değerlendirmeler yapılmaktadır.