Osmanlı Elçileri Gözü İle Avrupa

Osmanlı devletinin XVIII. yüzyılın başlarından itibaren Avrupalı devletler karşısında ortaya çıkan güç kaybı, bu devleti Avrupa'da oluşturulan yeni diplomasi biçimini kullanmaya zorlamıştır. Bu gelişmenin bir sonucu olarak Avrupa'ya gönderilen elçilerin sayısında önemli bir artış gerçekleşmiştir. Osmanlı elçilerinin bu dönemde yazdığı elçilik raporları, yabancı ülkeler hakkında ilk elden bilgiler içermeleri ve Osmanlı devletinin diplomasi tarihinin seyrinin anlaşılmasına katkıda bulunmaları bakımından önem arz etmektedir. Askerî, siyasî, iktisadî ve sosyokültürel açılardan önemli değişimler yaşayan Avrupa'yı gözlemleme, tanıma ve yorumlamada önemli katkıları olan sefaretnameler, Osmanlı devletinin Avrupa'ya bakışının değişmesine de zemin hazırladığı anlaşılmaktadır.

Bu çalışmada, Avrupa'ya Osmanlılarca ilginin arttığı Lâle devri öncesi dönem ile reform çabalarının yoğunlaştığı III. Selim dönemi arasında, Avrupa devletlerine gönderilen Osmanlı sefirlerinin, gördükleri Avrupa'yı nasıl algıladıkları yazdıkları sefaretnamelere dayanılarak incelenmiştir.