Sadrazam Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa'nın Rumeli Teftişi

Tanzimat'ın yerel uygulamaları üzerine olan çalışmalar Osmanlı Devleti ve farklı toplumsal gruplar arasındaki ilişkilerin XIX. yüzyılda geçirdiği dönüşümü gözler önüne sere. Bu inceleme, Sadrazam Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa'nın 1860 yılında çıktığı Rumeli Teftişi belgelerinin tam transkripsiyonunu ve bu belgelerin ışığında Tanzimat dönemi Bulgaristan'ıyla ilgili genel bir değerlendirmeyi içermektedir. Osmanlı'nın Bulgaristan'daki yönetimi hem Osmanlı idaresinin genel özelliklerini sergilemekte, hem de Osmanlı'nın Balkanlar'daki varlığı için stratejik bir üs konumunda olan Bulgaristan'ın önemi nedeniyle bazı özel uygulamaları da beraberinde getirmektedir. Belgeler bugünkü Kuzey ve Batı Bulgaristan ve Güneydoğu Sırbistan'ı kapsayan bölgede Tanzimat'ın uygulanması hakkında detaylı bilgiler vermekte ve teftişin yapıldığı bölgelerdeki sosyal, idari ve iktisadi yapıya dair önemli ipuçları sunmaktadır. Bu çalışma merkezileşen Osmanlı idaresinde milliyetçi akımların yayıldığı bölgedeki gayri Müslim nüfusun devletle olan ilişkilerini inceliyor ve asayiş meselesi, eşkıya hareketleri, idareciler, mültezimler ve çorbacılarla ilgili davalar, Batılı devletlerin müdahaleleri, çiftlik meselesi, muhacir sorunu ve Bulgar Kilisesi meselesi gibi çok çeşitli konular hakkında arşiv belgesi sunuyor.