Selçuklu'nun Mirası Gulam ve Ikta (Kölelik mi, Efendilik mi?)

Gelenekten Geleceğe İki Selçuklu Efsanesi

Her kabile, boy, imparatorluk, devlet, kısacası topluluk, mutlaka ardındantakip edilebilecek bir yol bırakmıştır. Ancak bazı topluluklar, onlardansonra gelenler için en doğru yolu, istikameti çizmişlerdir. Selçuklular iştebu istikametin sahibi, "rehber devlet"lerden biridir.Selçuklu çağının bütün siyasî, askerî ve ekonomik başarılarının arkaplanında gulam sistemi ve ıkta uygulamaları vardır. Osmanlı tarihininen önemli ama aynı zamanda da en tartışılan kurumlarından biri olan yeniçerilik (kapıkulu ya da kul sistemi), Selçukluların kullandığı gulam sisteminin devamından ibarettir.

Yine Osmanlı tarihini anlama noktasındaen önemli konularından biri olan timar sistemi de Selçuklular çağında enişlevsel haline kavuşmuş olan ıktânın devamından başka bir şey değildir.Bu bakımdan gerek gulam sistemi, gerekse ıktâ, sadece Selçukluları değil,başta Osmanlılar olmak üzere Selçuklu mirasını devralan bütün Türk-İslam devletlerini anlama konusunda son derece önemlidir.

Başta Selçuklu tarihi olmak üzere Ortaçağ Türk tarihinin muhtelif konuları hakkında yazılmış birçok kitabı, tercümesi ve makalesiolan Erkan Göksu; Selçuklu'nun Mirası: Gulam ve Ikta kitabıyla birdevrin "rehber devleti" olan Selçukluların en önemli uygulamalarını derinlemesine analiz ediyor.Bu kitapta bir yandan devlet geleneği bakımından SelçuklularlaOsmanlılar arasındaki bağa ilişkin örnekler bulurken, bir yandan da"Gulamlar yeniçeriler köle mi?", "Ika timar sahipleri feodal bey ya daefendi mi?" gibi sorulara cevap bulacaksınız.