Tercüme-i Ma-la Yesaut - Tabibe Cehluhu - Hekimlere Gerekli Bilgiler (İnceleme - Metin - Dizin)

Geleneksel tıpta ilaçlar müfred/basit ve mürekkep/bileşik ilaçlar şeklinde iki kısma ayrılmaktadır. Başka maddelerle karıştırılmadan kullanılan gıda, bitki, madenî ve hayvânî maddelere basit ilaçlar denilmektedir. İslam medeniyetinde müfredât ismiyle bilinen bu basit ilaçların tanınması, etkileri ve özelliklerinin bilinmesi için özel kitaplar yazılmıştır. Bu eserlerden en önemlisi İbnü’l-Baytâr’ın (ö.1248) kısaca el-Müfredât (el-Câmi‘ li-Müfredâti’l-Edviye ve’l-Ağziye) isimli eseridir. Bu eser yazıldığı dönemden itibaren Müslüman tabip ve eczacıların başvuru kaynağı hâline gelmiştir. Bu eser daha sonra bazı tenkit ve tashih çalışmalarıyla birlikte İbn Kütbî (ö. 1354) tarafından muhtasar olarak yeniden yazılmış ve Mâ-Lâ Yesa‘u’t-Tabîbe Cehluhu ismiyle isimlendirilmiştir. İbn Kütbî, İbnü’l-Baytâr’ın eserini ihtisar ederken eksik gördüğü bazı hususları da ilave ederek kendi kitabını daha faydalı ve kullanışlı hale getirmiştir. İbn Kütbî’nin Osmanlı döneminde hekimbaşıların talimde okuttukları kitaplar arasında yer alan bu önemli eseri Hasan b. Abdurrahman tarafından Türkçeye tercüme edilmiştir.