İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ
GRAFİKLER LİSTESİ
KISALTMALAR LİSTESİ
KAYNAKLARIN TAHLİLİ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
1. LOZAN ÖNCESİNDE TÜRK-ABD İLİŞKİLERİ (1917-1922)
1.1. Birinci Dünya Savaşı Devam Ederken Türkiye (Osmanlı Devleti) ABD ilişkileri
1.1.1. ABD Hükümet Çevrelerinde ve Kamuoyunda Osmanlı Devleti’ne Savaş İlan Edilmesi Tartışmaları
1.1.2. Osmanlı Devleti’nin İttifak Devletleri Bloku’ndan Ayrılarak Savaştan Çekilmesinin Sağlanması Girişimi
1.2. Mondros Ateşkesi ve Sonrasında Türk-ABD İlişkileri
1.2.1. ABD’nin Amiral Mark Lambert Bristol’u İstanbul’da Görevlendirmesi
1.2.1.1. Bristol’un Görevinde İlk Ayları ve Kendisine Yüksek Komiser Unvanının Verilmesi
1.2.2. Türkiye ABD İlişkilerini Etkileyen Önemli Bir Faktör Olarak Ermeni Sorunu
1.2.3. Paris Barış Konferansı’nda ABD’nin Türkiye’ye Yönelik Tutumu
1.2.3.1. İzmir’in İşgali, İzmir Olayları ve ABD
1.2.3.1.1. İzmir Olaylarını Araştırma Komisyonu
1.2.4. Paris Barış Konferansı Esnasında ABD’nin Anadolu’ya Gönderdiği Araştırma Kurulları
1.2.4.1. King-Crane Kurulu ve King-Crane Raporu
1.2.4.2. Harbord Askeri Kurulu ve Harbord Raporu, Amerika’nın Anadolu’da Büyük Ermenistan’ı Kurma Çalışmaları,
1.2.4.2.1. Harbord Askeri Kurulu’nun Sivas’ta Mustafa Kemal Paşa ve Milli Mücadelenin İleri Gelenleri ile Görüşmesi
1.2.4.2.2. Harbord Raporu
1.2.5. Senato’nun Ermenistan Üzerine Kurulması Planlanan ABD Güdüm İdaresini Reddetmesi
1.2.6. 1917-1922 Yılları Arasında ABD Menşeli Kuruluşların ve Misyonerlerin Anadolu’daki Faaliyetleri
1.2.7. Kapitülasyonlar ve Kapitüler Uygulamaların Neden Olduğu Sorunlar
1.2.8. 1917-1922 Yılları Arasında Türk-Amerikan Ticari İlişkilerinin Genel Seyri
1.3. Mesafeli Diplomasi Dönemi: Milli Mücadele’nin İlk Yıllarında Türk-Amerikan İlişkileri (1919-1920)
1.4. Kontrollü Diplomasi Dönemi: Milli Mücadele’nin Tanınmaya Başladığı 1921 ve 1922 Yıllarında Türk Amerikan İlişkileri
İKİNCİ BÖLÜM
2. LOZAN KONFERANSI, TÜRK-AMERİKAN LOZAN ANTLAŞMASI’NIN İMZALANMASI VE SONRASINDAKİ GELİŞMELER (1922-1924)
2.1. De Facto Diplomasi Dönemi: 1924 Yılına Kadar Türk-Amerikan İlişkileri
2.1.2. Lozan’a Gidilirken ABD Hükümeti’nin Beklentileri ve Uzlaşma Pozisyonu
2.1.3. ABD Gözlemcilerinin Lozan Müzakerelerindeki Yol Haritasını Belirleyen Bakanlık Talimatnamesi
2.1.4. İlk Tur Lozan Müzakerelerinin Başlaması ve Amerikan-Türk Heyetleri Arasındaki Temaslar (20 Kasım 1922 - 4 Şubat 1923)
2.1.5. Lozan Müzakerelerinin İkinci Turu Öncesi Hazırlık Çalışmaları
2.1.6. İkinci Tur Lozan Müzakerelerinin Başlaması ve Türk-Amerikan Heyetleri Arasındaki Temaslar (23 Nisan - 6 Ağustos 1923)
2.1.6.1. ABD’nin Lozan’da Azınlıklar ve Kapitüler Haklar Konusundaki Tutumu ve Elde Ettiklerinden Vazgeçmek İstememesi
2.1.6.2. Lozan Konferansı’nda ABD Temsilcileri ve Ermeni Talepleri
2.2. Chester Demiryolu Projesi ve Proje’nin Başarısızlıkla Sonuçlanması
2.3. Türkiye ile ABD Arasında Bir “Ticaret ve Dostluk ile “Suçluların İadesi” Antlaşması Yapılması İçin Müzakereler ve Antlaşmanın İmzalanması
2.4. ABD ile Türkiye Arasında 6 Ağustos 1923 Tarihinde İmzalanan Lozan Antlaşması’nın (“Genel Antlaşma” ile “Suçluların İadesi” Antlaşmaları) Maddeleri ve Kapsamı
2.4.1. 6 Ağustos 1923 Tarihinde Lozan’da İmzalanan “Türk-Amerikan Genel Antlaşması”
2.4.2. 6 Ağustos 1923 Tarihinde Lozan’da İmzalanan “Türk-Amerikan Suçluların Ülkesine İadesi Antlaşması”
2.4.3. Lozan’da imzalanan Antlaşmada Çözümlenemeyen “Talepler” Sorununun İstanbul’da Amiral Bristol ve Adnan Adıvar arasında Görüşülmesi
2.5. 1922-1924 Yılları Arasında Türk-Amerikan Ticari İlişkileri
2.6. Bristol Günlükleri’nde Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
3. ABD’DE LOZAN ANTLAŞMASI TARTIŞMALARI, ANTLAŞMANIN REDDEDİLMESİ VE DİPLOMATİK İLİŞKİLERİN YENİDEN BAŞLAMASI (1924-1927)
3.1. Lozan Sonrasında Sürdürülebilir De Facto Diplomasi: 1924-1927 Yılları Arasında Türk Amerikan İlişkileri
3.1.1. 24 Temmuz 1923 Tarihli Lozan Barış Antlaşması’nın Yürürlüğe Girmesinden Sonra Amerikan Kuruluşlarının Türkiye Cumhuriyeti Topraklarındaki Faaliyetleri
3.1.1.1. Amerikan Okulları Sorunu
3.2. ABD’de 6 Ağustos 1923 Tarihli Lozan Antlaşmasının Onay Süreci
3.2.1. Lozan Antlaşması’nın ABD Senatosu’nun Gündemine Girme Süreci ve Oluşturmuş Olduğu Yankılar
3.2.1.1. Lozan Antlaşması’nın Yarattığı Tartışmalar ve ABD Kamuoyundaki Türk Algısı
3.2.2. Antlaşma’nın 1925 Ocak Ayında Dış İlişkiler Komitesi’nden Senato’ya Gönderilmesi ve Sonrasındaki Tartışmalar
3.2.2.1. ACOLT’un Türk Haremlerinde Hıristiyan Kızlar Bulunduğu İddiaları
3.2.3. Senatör King’in Türkiye Ziyareti
3.2.4. Bristol’un Amerika’ya Giderek Antlaşmanın Onay Çalışmalarına Katılması
3.3. Antlaşmanın Senato Gündemine Gelmesi
3.3.1. Antlaşmanın Senato’da Reddedilmesi
3.3.2. Senato’nun Ret Kararına Tepkiler
3.4. Lozan Antlaşmasının Reddinden Sonra Türkiye ile ABD Arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına Yönelik Çalışmalar
3.5. İki Ülke Arasında Modus Vivendi İmzalanması ve Karşılıklı Nota Değişimi ile De Juro Diplomatik İlişkilerin Başlaması
3.5.1. Joseph Grew’un Büyükelçi Olarak Ankara’ya Atanması ve Diplomatik İlişkilerin Tekrar Başlaması
3.5.2. Ahmet Muhtar Bey’in Büyükelçi Olarak ABD’ye Atanması ve Görevine Başlaması
3.6. 1925-1927 Yılları Arasında Türk-Amerikan Ticari İlişkileri ve İki Ülke Arasındaki Ticaretin Genel Değerlendirmesi
3.7. Yüksek Komiser Bristol’un Günlük ve Raporlarında Cumhuriyet’in İlk Yılları
SONUÇ
KAYNAKÇA
DİZİN
EKLER
EK I: ÇALIŞMADA İSMİ GEÇEN TARİHİ KİŞİLER
EK II: BELGELER
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ
GRAFİKLER LİSTESİ
KISALTMALAR LİSTESİ
KAYNAKLARIN TAHLİLİ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
1. LOZAN ÖNCESİNDE TÜRK-ABD İLİŞKİLERİ (1917-1922)
1.1. Birinci Dünya Savaşı Devam Ederken Türkiye (Osmanlı Devleti) ABD ilişkileri
1.1.1. ABD Hükümet Çevrelerinde ve Kamuoyunda Osmanlı Devleti’ne Savaş İlan Edilmesi Tartışmaları
1.1.2. Osmanlı Devleti’nin İttifak Devletleri Bloku’ndan Ayrılarak Savaştan Çekilmesinin Sağlanması Girişimi
1.2. Mondros Ateşkesi ve Sonrasında Türk-ABD İlişkileri
1.2.1. ABD’nin Amiral Mark Lambert Bristol’u İstanbul’da Görevlendirmesi
1.2.1.1. Bristol’un Görevinde İlk Ayları ve Kendisine Yüksek Komiser Unvanının Verilmesi
1.2.2. Türkiye ABD İlişkilerini Etkileyen Önemli Bir Faktör Olarak Ermeni Sorunu
1.2.3. Paris Barış Konferansı’nda ABD’nin Türkiye’ye Yönelik Tutumu
1.2.3.1. İzmir’in İşgali, İzmir Olayları ve ABD
1.2.3.1.1. İzmir Olaylarını Araştırma Komisyonu
1.2.4. Paris Barış Konferansı Esnasında ABD’nin Anadolu’ya Gönderdiği Araştırma Kurulları
1.2.4.1. King-Crane Kurulu ve King-Crane Raporu
1.2.4.2. Harbord Askeri Kurulu ve Harbord Raporu, Amerika’nın Anadolu’da Büyük Ermenistan’ı Kurma Çalışmaları,
1.2.4.2.1. Harbord Askeri Kurulu’nun Sivas’ta Mustafa Kemal Paşa ve Milli Mücadelenin İleri Gelenleri ile Görüşmesi
1.2.4.2.2. Harbord Raporu
1.2.5. Senato’nun Ermenistan Üzerine Kurulması Planlanan ABD Güdüm İdaresini Reddetmesi
1.2.6. 1917-1922 Yılları Arasında ABD Menşeli Kuruluşların ve Misyonerlerin Anadolu’daki Faaliyetleri
1.2.7. Kapitülasyonlar ve Kapitüler Uygulamaların Neden Olduğu Sorunlar
1.2.8. 1917-1922 Yılları Arasında Türk-Amerikan Ticari İlişkilerinin Genel Seyri
1.3. Mesafeli Diplomasi Dönemi: Milli Mücadele’nin İlk Yıllarında Türk-Amerikan İlişkileri (1919-1920)
1.4. Kontrollü Diplomasi Dönemi: Milli Mücadele’nin Tanınmaya Başladığı 1921 ve 1922 Yıllarında Türk Amerikan İlişkileri
İKİNCİ BÖLÜM
2. LOZAN KONFERANSI, TÜRK-AMERİKAN LOZAN ANTLAŞMASI’NIN İMZALANMASI VE SONRASINDAKİ GELİŞMELER (1922-1924)
2.1. De Facto Diplomasi Dönemi: 1924 Yılına Kadar Türk-Amerikan İlişkileri
2.1.2. Lozan’a Gidilirken ABD Hükümeti’nin Beklentileri ve Uzlaşma Pozisyonu
2.1.3. ABD Gözlemcilerinin Lozan Müzakerelerindeki Yol Haritasını Belirleyen Bakanlık Talimatnamesi
2.1.4. İlk Tur Lozan Müzakerelerinin Başlaması ve Amerikan-Türk Heyetleri Arasındaki Temaslar (20 Kasım 1922 - 4 Şubat 1923)
2.1.5. Lozan Müzakerelerinin İkinci Turu Öncesi Hazırlık Çalışmaları
2.1.6. İkinci Tur Lozan Müzakerelerinin Başlaması ve Türk-Amerikan Heyetleri Arasındaki Temaslar (23 Nisan - 6 Ağustos 1923)
2.1.6.1. ABD’nin Lozan’da Azınlıklar ve Kapitüler Haklar Konusundaki Tutumu ve Elde Ettiklerinden Vazgeçmek İstememesi
2.1.6.2. Lozan Konferansı’nda ABD Temsilcileri ve Ermeni Talepleri
2.2. Chester Demiryolu Projesi ve Proje’nin Başarısızlıkla Sonuçlanması
2.3. Türkiye ile ABD Arasında Bir “Ticaret ve Dostluk ile “Suçluların İadesi” Antlaşması Yapılması İçin Müzakereler ve Antlaşmanın İmzalanması
2.4. ABD ile Türkiye Arasında 6 Ağustos 1923 Tarihinde İmzalanan Lozan Antlaşması’nın (“Genel Antlaşma” ile “Suçluların İadesi” Antlaşmaları) Maddeleri ve Kapsamı
2.4.1. 6 Ağustos 1923 Tarihinde Lozan’da İmzalanan “Türk-Amerikan Genel Antlaşması”
2.4.2. 6 Ağustos 1923 Tarihinde Lozan’da İmzalanan “Türk-Amerikan Suçluların Ülkesine İadesi Antlaşması”
2.4.3. Lozan’da imzalanan Antlaşmada Çözümlenemeyen “Talepler” Sorununun İstanbul’da Amiral Bristol ve Adnan Adıvar arasında Görüşülmesi
2.5. 1922-1924 Yılları Arasında Türk-Amerikan Ticari İlişkileri
2.6. Bristol Günlükleri’nde Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
3. ABD’DE LOZAN ANTLAŞMASI TARTIŞMALARI, ANTLAŞMANIN REDDEDİLMESİ VE DİPLOMATİK İLİŞKİLERİN YENİDEN BAŞLAMASI (1924-1927)
3.1. Lozan Sonrasında Sürdürülebilir De Facto Diplomasi: 1924-1927 Yılları Arasında Türk Amerikan İlişkileri
3.1.1. 24 Temmuz 1923 Tarihli Lozan Barış Antlaşması’nın Yürürlüğe Girmesinden Sonra Amerikan Kuruluşlarının Türkiye Cumhuriyeti Topraklarındaki Faaliyetleri
3.1.1.1. Amerikan Okulları Sorunu
3.2. ABD’de 6 Ağustos 1923 Tarihli Lozan Antlaşmasının Onay Süreci
3.2.1. Lozan Antlaşması’nın ABD Senatosu’nun Gündemine Girme Süreci ve Oluşturmuş Olduğu Yankılar
3.2.1.1. Lozan Antlaşması’nın Yarattığı Tartışmalar ve ABD Kamuoyundaki Türk Algısı
3.2.2. Antlaşma’nın 1925 Ocak Ayında Dış İlişkiler Komitesi’nden Senato’ya Gönderilmesi ve Sonrasındaki Tartışmalar
3.2.2.1. ACOLT’un Türk Haremlerinde Hıristiyan Kızlar Bulunduğu İddiaları
3.2.3. Senatör King’in Türkiye Ziyareti
3.2.4. Bristol’un Amerika’ya Giderek Antlaşmanın Onay Çalışmalarına Katılması
3.3. Antlaşmanın Senato Gündemine Gelmesi
3.3.1. Antlaşmanın Senato’da Reddedilmesi
3.3.2. Senato’nun Ret Kararına Tepkiler
3.4. Lozan Antlaşmasının Reddinden Sonra Türkiye ile ABD Arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına Yönelik Çalışmalar
3.5. İki Ülke Arasında Modus Vivendi İmzalanması ve Karşılıklı Nota Değişimi ile De Juro Diplomatik İlişkilerin Başlaması
3.5.1. Joseph Grew’un Büyükelçi Olarak Ankara’ya Atanması ve Diplomatik İlişkilerin Tekrar Başlaması
3.5.2. Ahmet Muhtar Bey’in Büyükelçi Olarak ABD’ye Atanması ve Görevine Başlaması
3.6. 1925-1927 Yılları Arasında Türk-Amerikan Ticari İlişkileri ve İki Ülke Arasındaki Ticaretin Genel Değerlendirmesi
3.7. Yüksek Komiser Bristol’un Günlük ve Raporlarında Cumhuriyet’in İlk Yılları
SONUÇ
KAYNAKÇA
DİZİN
EKLER
EK I: ÇALIŞMADA İSMİ GEÇEN TARİHİ KİŞİLER
EK II: BELGELER