Türkiye'de Çocukluğun Politik İnşası

Çocukluğun sosyal, siyasal ve kültürel tarihi, toplumda cinsiyet bağlamında biçimlenmiş egemen söylemin yaratmış olduğu rol dağılımını ve bunun sonucunda oluşan değer yargılarına kaynaklık eden zihniyet dünyasını öğrenmemizi sağlar. Modernizmin günümüzde ulaştığı çocukluk algısı ise, sadece çocuğa ait ve naiflik içeren bir tespitin dışında, aynı zamanda yetişkinliği de içine alan, daha geniş ve ideolojik verilerle yüklenmiş bir çerçeveyi de çizer. Bir başka deyişle modern çocukluk paradigması, tahayyül edilen, bu anlamda hedeflenen yetişkinliğin ve yaratılmak istenen toplumsal yapı içinde en başta eğitimde ulaşılmak istenen ulvi amaçların da varacağı sınırları belirler. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Dr. Güven Gürkan Öztan, Türkiyede Çocukluğun Politik İnşası adlı bu eserinde, Türkiye Cumhuriyetinin uluslaşma sürecinde Tanzimatla başlayan dönüşümleri, bunların Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde aldığı farklı biçimlenmeleri, yurttaş çocuktan milliyetrperver çocuka ve son kertede cumhuriyet çocuğuna kadar uzanan değişik nitelendirmelerin ideolojik temellerini ele alıyor. Yazara göre Türkiyede çocuk için itaat, erdem olduğu kadar kaçınılmaz bir zorunluluktur. Kültürel kodlara, tüm milliyetçi ve militarist unsurlarıyla ulus-devlet olma çabalarının politik veçheleri eklendiğinde, çocuk hem bir kez daha çocuklaşır hem de beklentiler açısından çocuktan fazla bir şey oluverir. Geleneksel evlât rolüne, yeni rejime uygun milli sorumluluklar eklenir. Otoriteye bağlılık, çocuk için bu toprakların kökleşmiş lider kültünü daha anlamlı bir hale getirerek, yaşamın vazgeçilmez öğesi haline sokar. Yetişkinlerin dahi birer talebe olduğu bir toplumda çocuklar hiç büyümez