Vakaname-i Cafer Paşa - Koca Cafer Paşa'nın Serhad Yılları (1688-1697) İnceleme - Tenkitli Metin (Vakanama-i Djafar Pasha)

Vak‘anâme-i Ca‘fer Paşa, 1688-1697 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun Habsburg serhaddindeki Tımışvar, Belgrad ve Bosna’da muhafızlık ve beylerbeyilik vazifelerinde bulunan Koca Cafer Paşa’nın (ö. 1697) mühürdârı Tımışvarlı Mühürdâr Ali Efendi (ö. 1722’den sonra) tarafından kaleme alınmış bir vekayinâmedir. Eser esas itibariyle Cafer Paşa’nın Tımışvar’a muhafız olarak tayin edildiği 1687-88’den Zenta Savaşı’nda şehit düştüğü 1697 yılına kadar meydana gelen hadiseleri konu edinmektedir. Mühürdâr Ali’nin eseri Büyük Türk Savaşları’na (1683-1699), Cafer Paşa’nın şahsiyetine ve serhad bölgesindeki faaliyetlerine, serhad bölgesinin içtimaî yapısına, “serhadlü” zümresine ve müellifin memleketi Tımışvar’ın artık izleri silinmiş olan Türk-İslâm hüviyetine dair ilk elden bilgileri ihtiva etmesi bakımından önemli bir kaynaktır. Vak‘anâme, yer yer Türkçe’nin Rumeli ağzının telaffuz özelliklerini yansıtması bakımından dikkat çekici dil ve imlâ hususiyetlerini de barındırmaktadır.

Vak‘anâme-i Ca‘fer Paşa’nın tenkitli metni Macaristan İlimler Akademisi Kütüphanesi’nde mahfuz bulunan iki yazma nüsha esas alınarak Abdulhadi Uysal tarafından hazırlanmış ve eser ile müellifine dair bir inceleme yazısı ile birlikte araştırmacıların istifadesine sunulmuştur. 

 

• Yazma NüshasıMacar İlimler Akademisi Kütüphanesi, Şark Yazmaları, Török F. 60, O. 205