Yüksek Mühendis Mektebi’nden İstanbul Teknik Üniversitesi’ne Bir Dönüşümün Öyküsü ve Anılar

Ruhi Kafescioğlu, Yüksek Mühendis Mektebi’ndeki mimarlık öğrenimini 1943’te tamamladı. Mektebin 1944’te İstanbul Teknik Üniversitesi’ne dönüşmesinin ardından 1947’de İTÜ Mimarlık Fakültesi II. Yapı Bilgisi kürsüsünde asistan oldu. Aynı fakültede 1949’da yeterlilik çalışmasını tamamladı. 1954’te doçent, 1965’te profesör oldu. Bir dönem İTÜ Mimarlık Fakültesi Yapı Araştırma Kurumu genel sekreterliği ve başkanlığı yaptı; fakültenin malzeme arşivi ve malzeme laboratuvarının kurulmasını sağladı.

Kitapta Yüksek Mühendis Mektebi’nden İstanbul Teknik Üniversitesi’ne geçişi ve buradaki mimarlık fakültesinin oluşumuna tanıklık eden 1936-1946 yılları arasındaki dönemi anlatan Ruhi Kafescioğlu; gelişmeleri, kendisinin ve o dönemde okumuş öğrencilerin kişisel gözlemlerine, anılarına ve arşiv belgelerine dayanarak aktarıyor. Ruhi Kafescioğlu bu anlatısını, bir yandan da Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulup Cumhuriyet’in ilk yıllarında eğitim vermeyi sürdüren ve İTÜ’nün de köklerini oluşturan kurumların kısa açıklamalı kronolojik sıralamasıyla tarihsel bir çerçeveye oturtuyor. Kitapta ayrıca, 1943 Arı Yıllığı’ndan karikatürler, fotoğraflar ve ek olarak dönemle ilgili önemli arşiv belgeleri yer alıyor.

Ruhi Kafescioğlu, Türkiye’deki mimarlık eğitiminin temellerinin atıldığı bu kurumdaki öğrenciliği ve akademisyenliğe yeni adım attığı dönemdeki hocaları Hamit Dilgan, Nurettin Münşi Algan, Salih Murat Uzdilek, Langland, Mehmet Emin Kalmuk, Malik Sayar, İlhami Civaoğlu, Kerim Erim, İhsan İnan, Ziya Kocainan, Fikri Santur, Said Kuran, Clemens Holzmeister, Gustav Oelsner, Emin Onat’ı da genç kuşakların tanıyabilmesi amacıyla ayrıntılarıyla anlatıyor.

Ruhi Kafescioğlu Hakkında

1920’de Kayseri’de doğdu. Yüksek Mühendis Mektebi’ndeki mimarlık öğrenimini 1943’te tamamladı. Yüksek Mühendis Mektebi’nin 1944’te İstanbul Teknik Üniversitesi’ne dönüşmesinin ardından,  1947’de İTÜ Mimarlık Fakültesi II. Yapı Bilgisi Kürsüsü’nde asistan olarak göreve başladı. 1949’da yeterlilik çalışmasını tamamladı, 1954’te “Kuzey Batı Anadolu’da Ahşap Ev Yapıları” konulu çalışması ile doçent, 1965’te profesör oldu.

1955-57 yılları arasında Batı Almanya’da, Hannover Technische Hochschule’de yapı ve malzeme derslerinin uygulamalarına ve Institüt für Bauforschung e.V.’de araştırma çalışmalarına katıldı. İTÜ’deki görevine döndüğünde, mimarlık öğrencileri için oluşturduğu yeni bir programla Yapı Malzemesi dersinin yürütücülüğünü üstlendi. İTÜ Teknik Okulu, Özel Işık Mühendislik Okulu ve Trabzon Teknik Üniversitesi mimarlık bölümlerinde de malzeme derslerini yürüttü.

Kafescioğlu, 1968’de kurulan Yapı-Endüstri Merkezi’nin kurucularındandır. Farklı gruplarla proje yarışmalarına katıldı, çeşitli ödüller aldı ve mesleki uygulamalarda bulundu. İTÜ Mimarlık Fakültesi Yapı Araştırma Kurumu’nda genel sekreterlik ve başkanlık yaptı; aynı fakültede malzeme arşivi ve malzeme laboratuvarı kurulmasını sağladı.

Farklı disiplinlerden araştırmacılardan oluşan bir ekiple birlikte yürüttüğü “Toprağın Alçı ile Stabilizasyonu” konulu temel araştırma projesi 1980’de tamamlandı. Yurtiçinde ve dışında düzenlenen pek çok seminer ve kongreye bildiriler sundu, konferanslar verdi, dergi ve gazetelerde yazılar yazdı. Bugüne dek 6 kitap, 50’nin üzerinde bildiri ve makalesi yayımlandı. Halen, toprağın yapı malzemesi olarak kullanımı ve alkerle ilgili araştırmaları sürdüren yazarın son kitabı Çağdaş Yapı Malzemesi Toprak ve Alker 2018’de yayımlandı.